In de decennia rond de eeuwwisseling gonsde het in de stad van de bouwactiviteiten. Een keur van architecten was doende in de ‘uitleg’, onder wie J.J. Weve, C. Eysvogel, C.H. Peters, D. Semmelink, G. Buskens, A. A.J. Margry, N. Molenaar, Ch.M.F.H. Estourgie en A.J. Kropholler. Maar geen naam domineerde zo als die van de kunstenaarsfamilie Leeuw. In het bijzonder de jongste zoon, architect Oscar Leeuw, gaf de bouwkunst in de Waalstad in de eerste helft van de twintigste eeuw gezicht; in het vooroorlogse Nijmegen was er haast geen straat zonder een gebouw van zijn hand.
Oscar Leeuw was de zoon van een beeldhouwer, Henri sr. Zijn broer Henri jr. was schilder en beeldhouwer. De beide Henri’s vervaardigden in 1886 de levensgrote stenen leeuw met wapenschild van de stad die zich in het Kronenburgerpark bevindt. Oscar werkte met beiden samen. In 1904 bouwde hij aan de Graafseweg 58-60 voor zichzelf en zijn vrouw een modern huis, waarin ook zijn vader, broer en zus woonden en waar zijn architectenbureau was gevestigd.
In die tijd werkte Leeuw vooral aan luxe villa’s, café-restaurants en winkelpanden, vaak opgetrokken in jugendstil, waarbij Henri jr. de decoraties verzorgde. Leeuw bezat goede connecties met vermogende opdrachtgevers, zodat hij zich naar hartelust kon uitleven in zijn rijke, decoratieve stijl. Een hoogtepunt in deze periode is het even buiten Nijmegen gelegen Jachtslot de Mookerheide dat hij tussen 1902 en 1905 bouwde voor de rentenier Jan Jacob Luden. In de daaropvolgende decennia schiep Leeuw, die een groeiende faam genoot, enkele toonaangevende openbare gebouwen met een culturele inslag: de synagoge met schoollokalen en bovenwoningen aan de Gerard Noodtstraat (1912-1913, tegenwoordig in gebruik als Natuurmuseum), Concertgebouw De Vereeniging op het Keizer Karelplein (1914-1915) en Museum G.M. Kam aan de Museum Kamstraat, gebaseerd op de plattegrond van een denkbeeldige Romeinse villa (1920-1922). Dat laatste gebouw is soberder dan Leeuws eerdere werk; in het ontwerp zijn expressionistische tendensen zichtbaar. Dat geldt ook voor het bankgebouw van de Nijmeegsche Bankvereeniging Van Engelenen Schippers aan de Hertogstraat 70-72 (1920-1921).
De villa’s en herenhuizen van Leeuw vallen op door hun karakteristieke ornamenten en door hun rijke en afwisselende opzet met veel koepels, torens, paviljoens, erkers en veranda’s.
51° 50' 28.46" N, 5° 51' 40.14" E
