De plannen voor de Euregio stammen uit de tijd dat de rijksweg A15 tussen de Randstad en het Ruhrgebied werd aangelegd. Bestuurders uit Nederland en Duitsland bespraken in 1963 op kasteel Doornenburg de economische mogelijkheden van deze nieuwe verbinding. Dat eerste contact smaakte naar meer. Alle partijen erkenden het belang van samenwerking op politiek, economisch en maatschappelijk terrein. Zij besloten de gelegde contacten te onderhouden en te verstevigen. Dat leidde op 21 april 1978 tot de oprichting van de Euregio Rijn-Waal.
In de afgelopen dertig jaar zijn de activiteiten van de Euregio sterk uitgebreid. Onder het motto ‘grenzenloze samenwerking’ wil de organisatie het proces van Europese eenwording in het Duits-Nederlandse grensgebied bevorderen – onder meer door het subsidiëren van grensoverschrijdende projecten, bijvoorbeeld op het gebied van economie, cultuur of toerisme. Ook stimuleert de Euregio samenwerking bij rampenbestrijding en natuurbehoud. Sociale contacten tussen Duitsers en Nederlanders worden bevorderd door uitwisselingsprogramma’s voor scholieren en door sportevenementen. Verder behartigt de Euregio de belangen van de grensregio en haar inwoners bij nationale en Europese overheden.
De Euregio Rijn-Waal kan dit doen dankzij de steun van circa vijftig Nederlandse en Duitse leden: Nederlandse en Duitse gemeenten, Kreise, Kamers van Koophandel en het Landschaftsverband Rheinland. Sinds 2004 staat de Euregio onder voorzitterschap van de gemeente Nijmegen, eerst in de persoon van burgemeester Guusje ter Horst, die op 1 maart 2007 werd opgevolgd door Thom de Graaf. Daardoor is Nijmegen sterk met de Euregio Rijn-Waal verbonden. Dat blijkt ook uit het feit dat veel Nijmeegse instellingen participeren in de grensoverschrijdende projecten. Zo is het UMC St. Radboud nauw betrokken bij het project ‘Grensoverschrijdende Gezondheidszorg’, waarin Nederlandse en Duitse zorginstellingen ervaringen uitwisselen. Het ROC Nijmegen is een van de initiatiefnemers van de ‘Lerende Euregio’ en het vervolg daarop ‘eu-Zubi’, waarbij scholieren de opleidingsmogelijkheden in het buurland leren kennen. In 2005, bij de viering van 2000 jaar Nijmegen, werden met steun van de Euregio Rijn-Waal verschillende culturele projecten gerealiseerd, bijvoorbeeld ‘Literaire bakens’, een route met citaten van Nijmeegse schrijvers en dichters langs karakteristieke plaatsen in Nijmegen.
In 2007 startte een nieuw Europees stimuleringsprogramma voor grensregio’s: Interreg IV A. Daarmee is een verdere stap gezet naar grensoverschrijdende samenwerking tussen bedrijven, instellingen, verenigingen en bewoners. Ook Nijmegen neemt actief deel aan dit programma.
51° 49' 23.70" N, 5° 55' 35.90" E
