In de Wet op de Lijkbezorging van 7 maart 1991 werden houders van begraafplaatsen verplicht een register bij te houden (art. 27).[1] Alle begraven personen moeten hierin worden vermeld voorzien van een nauwkeurige plaatsaanduiding. In voorgaande wetten op de lijkbezorging ontbrak een dergelijke bepaling. In artikel 32 van de Begraafwet van 1869 staat alleen dat ‘voor het inschrijven en het overboeken van eigen graven in een daartoe bestemd register voor iedere boeking of overschrijving drie gulden mag worden geëist’.[2] Deze bepaling staat ook nog in de wet van 1955. Er moest voorheen dus wel een register bijgehouden worden, maar de bepaling richtte zich vooral op de betalingen. Het was niet verplicht aan te geven waar op de begraafplaats een graf zich bevond. In de Wet op de lijkbezorging van 1968 ontbreekt iedere bepaling betreffende begraafregisters.
Vóór de wet van 1991 werd slechts gebrekkig bijgehouden wie er op een bepaalde begraafplaats begraven werd. Dat het niet wettelijk verplicht was om een nauwkeurig register bij te houden zal hier zeker debet aan zijn. Ook zijn in de loop van de tijd veel registers verloren gegaan, vooral in die gevallen dat begraafplaatsen werden gesloten of zelfs geruimd.
Lid 2 van artikel 27 van de Wet op de Lijkbezorging van 1991 stelt dat de registers die de beheerders bij moeten houden openbaar zijn. Volgens het derde lid van artikel 27 moeten bij opheffing van bijzondere begraafplaatsen de begraafregisters overgebracht worden naar het archief van de desbetreffende gemeente. Dit betekent voor het Regionaal Archief Nijmegen dat het in de toekomst, naast begraafregisters van de gemeentelijke begraafplaatsen, ook de registers van bijzondere begraafplaatsen in beheer zal krijgen. Zij zullen een waardevolle bijdrage zijn aan het geheugen van de stad.
Op Begraafplaatsen staat een overzicht van artikelen over Nijmeegse begraafplaatsen uit de negentiende en twintigste eeuw met informatie over de vindplaats van het begraafregister.
Door samenwerking tussen het Regionaal Archief Nijmegen en de Stichting ‘In Paradisum’ is het mogelijk in het registester voor de Katholieke begraafplaats Daalseweg op internet te zoeken.
Ilse Nagelkerke, Begraafplaatsen in Nijmegen in de 19e en 20e eeuw (stage-onderzoek geschiedenisopleiding Radboud Universiteit Nijmegen 2007)
