De bevolkingsregisters van Nijmegen lopen vanaf ongeveer 1820 tot 1920 en bevatten interessante informatie: namen van personen, hun beroepen, burgerlijke staat, gezinssamenstelling, informatie over eventuele verhuizingen en meer. Omdat het vooral persoonsgegevens betreft, zijn bevolkingsregisters een uitermate interessante bron voor genealogen en familieonderzoekers. Bevolkingsregisters worden daarnaast al lange tijd gebruikt als bron voor wetenschappelijk onderzoek naar historische demografie.
In de periode 1820-1850 kon men nog niet spreken van een serieuze en consequente bevolkingsregistratie. De registratie vond vooral plaats met het oog op bedeling uit de armenfondsen. De functionarissen die met de bevolkingsregistratie werden belast waren de wijkmeesters; zij werden aangesteld door en bezoldigd uit de armenfondsen. Hun registers werden ook niet ten stadhuize bewaard. Een gevolg is dat de bevolkingsregisters uit dit tijdvak niet compleet en iets minder betrouwbaar en goed bijgehouden zijn dan de registers van na 1850.
In 1850 vond de derde volkstelling plaats en werd de wijze van bevolkingsadministratie gereguleerd door strengere voorschriften. Zo berustten vanaf 1850 de bevolkingsregisters niet meer onder de wijkmeesters (die uit hoofde van de armenfondsen opereerden) maar onder de ambtenaar van de burgerlijke stand, op het stadhuis. Vanaf 1850 werd ook elke 10 jaar opnieuw aangevangen met een nieuwe reeks registers. Voor wat betreft de periode 1850-1920 vindt u dus de gegevens van alle inwoners per adres in een periode van 10 jaar (bijvoorbeeld 1880-1890). Dit betekent dus dat u een overzicht krijgt van de gezinssamenstelling en bewoning in die periode.
Voor sommige groepen bewoners werden aparte registers aangelegd. Men moet daarbij bijvoorbeeld denken aan de dienstboderegisters, de schippersregisters, de registers voor gestichten en internaten en aan registers die werden bijgehouden om de instroom te administreren van Belgische vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Voor de periode na 1920 kunt u gebruik maken van gezinskaarten en woningkaarten. Halverwege de jaren dertig zijn de persoonskaarten ingevoerd.
De bevolkingsregisters van Nijmegen en de regiogemeenten zijn in te zien in de studiezaal van het Regionaal Archief Nijmegen op microfiches of in origineel. Alle Nijmeegse bevolkingsregisters zijn gescand; de scans en gegevens van de periode 1820-1910 staan online in de Digitale Studiezaal en zijn op naam doorzoekbaar; de scans en gegevens van de periode 1910-1920 volgen in 2020.
