Cellezusters

Algemene gegevens vrouwenklooster
Straatnaam :	Adres::(Lange) Hezelstraat
Orde:	kloosterorde::Cellezusters/Zwartzusters
In gebruik vanaf:	gebruikt vanaf::circa 1400
In gebruik tot en met:	gebruikt tot::1591

Stichting

Naast nonnen en begijnen waren er ook religieuze vrouwen die aan een liefdadigheidsinstelling waren verbonden. In Nijmegen waren dit de cellezusters of zwarte zusters, zo genoemd naar hun zwarte kleding. Zij dienden als verpleegsters in het armengasthuis van St. Jacob aan de (Lange) Hezelstraat.Wanneer de cellezusters precies in Nijmegen zijn gekomen is niet bekend<ref> Schutjes, Bisdom ’s-Hertogenbosch dl.5 247 meent dat de zusters zich in 1301 in Nijmegen hebben gevestigd. Hij verwijst hierbij naar In de Betouw. Van Schevichaven, Oud-Nijmegens kerken, kloosters, gasthuizen, stichtingen en openbare gebouwen (Nijmegen 1909) 181-182, noemt deze vermelding ook, maar vermeldt daarbij tevens dat de orde pas in 1348 werd opgericht en dat het jaartal 1300 dus niet kan kloppen. Vermoedelijk moet de stichting dus ergens in de tweede helft of mogelijk in het laatste kwart van de 14de eeuw worden gedateerd.</ref>. Ook is niet bekend wanneer het St. Jacobsgasthuis werd opgericht. Het gasthuis bestond in ieder geval in 1396 en werd grootschalig uitgebreid in 1438, toen priester Hendrik van Hovelwick een grote schenking ontving. Deze Hendrik wordt dan ook wel gezien als de stichter van het gasthuis en 1438 als stichtingsjaar.<ref> Zo gesteld door Van Schevichaven, Oud-Nijmegens kerken 176. In het stuk over het St. Jacobsgasthuis (175-182) geeft hij bovendien tal van bronverwijzingen naar dit gasthuis uit de 16de eeuw.</ref>

Religie

Het complex bestond uit een ziekenhuis en een kapel; een afzonderlijk klooster hadden deze zusters niet en het is dan ook zeer de vraag in hoeverre er bij de cellezusters ook daadwerkelijk sprake was van zusters in de religieuze betekenis. Als het inderdaad zo is dat de zusters de Derde regel van St. Franciscus hebben aangenomen, zoals sommigen beweren<ref> Schutjes, Bisdom ’s-Hertogenbosch dl.5 247.</ref>, dan zouden ze zeker religieuze zusters zijn. Dit dient echter nog te worden opgehelderd.

Sluiting

In 1592 werd ook het St. Jacobsgasthuis, immers een katholieke instelling, opgeheven. Door de Reductie van Nijmegen was de stad namelijk in handen gekomen van de protestanten. Het gebouw werd enige jaren als glashuis ingericht, maar deze onderneming bleek onsuccesvol. Daarna werden de gebouwen aan particulieren verkocht.<ref> Geheel gebaseerd op Meijer, G.A., Katholiek Nijmegen (Nijmegen 1904-1905) dl.1 92. Gorissen, F. (red.) Stedeatlas 127-128, noemt het St. Jacobsgasthuis ook, maar geeft andere informatie dan Meijer; cellezusters of zwarte zusters noemt hij in het geheel niet.</ref>

Voetnoten

<references/>

Verwijzingen

• Artikel in Wikipedia over de Cellezusters

Bronnen

• Cissen, M., Vrouwenkloosters en begijnhuizen in Nijmegen, Nijmegen, 2004.
• Meijer, G.A., Katholiek Nijmegen 2 dln., Nijmegen, 1904-1905, dl.1 p. 92.
• Schevichaven, H.D.J. van, Oud-Nijmegens kerken, kloosters, gasthuizen, stichtingen en openbare gebouwen, Nijmegen, 1909, p. 175-182.
• Schutjes, L.C.H., Geschiedenis van het bisdom ’s-Hertogenbosch 5 dln., St. Michielsgestel, 1870-1881, dl.5 p. 247.

Verantwoording

Bewerking van Martijn Cissen, Vrouwenkloosters en begijnhuizen in Nijmegen (Nijmegen, 2004) door Lisette Kuijper (Regionaal Archief Nijmegen, 2010)