Keurmeesters zijn bij de gemeente Nijmegen in dienst en keuren steeds meer verschillende etenswaren en staan onder toezicht van de politiecommissaris. Vanaf 1900 is er ook een keurmeester werkzaam bij het gemeentelijk slachthuis.
Het keuren van drink- en etenswaren is ook een aandachtsgebied van de Nijmeegse stadsbestuurders. In 1816 heeft de stad haar keurmeesters van het vlees en de varkens. In het midden van de 19e eeuw zien we de keurmeesters van het slachtvee, geassisteerd door de stadsveearts, als controleurs.[1] Ook de vis aangeboden op de iedere werkdag gehouden vismarkt wordt door van stadswege aangestelde controleurs gekeurd.[2] Zoals vaak is de politiecommissaris nog een extra supervisor. Immers ook controleurs moeten gecontroleerd worden. Reglementen regelen het keuren van vlees en spek en van levend vee dat op de markt wordt ingebracht of bij in de stad gevestigde slagers wordt geslacht en verkocht. Twee keurmeesters en de stadsveearts als assistent verzorgen die verplichte keuring. De keurmeesters hebben uitgebreide instructies gekregen.[3] Zij dienen nauw contact te houden met de belastingambtenaren, die hen kunnen tippen over vee van verdachte kwaliteit en over de invoer van vlees of elders geslacht vee. Bij twijfel over de kwaliteit behoren de keurmeesters de hulp in te roepen van de stadsveearts. Keuren zij vlees af, dan moeten zij direct de politiecommissaris inschakelen. Een maandstaat van alle gekeurde vee en vlees overleggen de keurmeesters aan de controleur van de stedelijke middelen. De keurgelden dragen zij over aan de stadsontvanger.
Op 1 april 1900 opent het gemeentelijk slachthuis haar poorten, waarbij één keurmeester door de gemeente wordt aangesteld. In 1910 wordt de keurmeester tevens aangesteld als plaatsvervangend directeur. Twee jaar later krijgt hij voor zijn taak als keurmeester assistentie: een tweede vee-arts/keurmeester wordt benoemd. In 1915 stelt het slachthuis een hulpkeurmeester van vee en vlees aan die tevens controleur is bij de Keuringsdienst van Waren.
Soms is de commissaris van politie zelfs de directe controleur zoals bij het brood. Bij deze keuring zijn naast het gezondheidsaspect ook andere, zowel kwantitatieve als kwalitatieve, eisen in het geding. De controle op naleving van die bepalingen heeft tevens een economische betekenis. In 1832 verschijnt er een publicatie, waarin een aantal politieverordeningen nog eens extra onder de aandacht van de bevolking wordt gebracht. Die verordeningen hebben alle betrekking op het gebied van hygiëne en volksgezondheid[4]. Het woeden van een ernstige choleraepidemie in dat jaar houdt nauw verband met het publiceren van die verordeningen. Het eerste artikel van de publikatie is heel ruim en stelt dat geen levensbehoeften "dan van goede kwaliteit" mogen worden aangeboden. Weer is de commissaris van politie degene die toeziet op naleving van de verordeningen. Hij is gerechtigd in geval van overtreding fikse boetes uit te delen die op kunnen lopen tot het voor die tijd grote bedrag van 15 gulden.
Bewerking van de resultaten van onderzoek, gedaan in de jaren 1994-1996, naar lokaal bestuur en gemeentelijke overheid in Nijmegen door Lisette Kuijper (Regionaal Archief Nijmegen, 2010)
