Ze was het liefje van de duivel. Het verhaal van Mariken van Nieumeghen, het beroemdste meisje uit de ‘Nederlandse’ middeleeuwen, staat centraal in deze expositie in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis. De bezoeker krijgt een goed beeld van het mooie en slimme weesmeisje: hoe zij op een marktdag belandde in de armen van duivel Moenen, over haar losbandig leven in Antwerpen en over haar uiteindelijke redding en bekering. Ook biedt de expositie een kijkje in het Nijmegen van rond 1520. Aanleiding voor de Marikententoonstelling is het 10-jarig bestaan van de Marikenstraat in het Centrum van Nijmegen.
Bijzondere afbeeldingen én levendige teksten tonen het intrigerende duivelsdrama, dat zich voor een belangrijk deel afspeelt in middeleeuws Nijmegen. Men kan bovendien genieten van een historische opname van een Mariken-wagenspel uit 1956 op de Grote Markt, een losbandige Antwerpse scène uit Jos Stellings beroemde Mariken film, en een duivelse Mariken-animatie van kunstenaar Bart Schouteten. Deel 2 Ontwerpers bewerkte de originele houtsnedes uit 1518 tot kleurrijke 'eyecatchers' op zeven banieren.
De bezoeker komt beelden van verdwenen en bekende plekken tegen, zoals de stadspoorten (de Wiemelpoort), de Stevenskerk, café In de Blaauwe Hand, het Valkhof, de Grote Markt en de Teersdijk. 66 vrouwen en meisjes lieten zich voor de tentoonstelling fotograferen op de sokkel van het Marikenbeeld op de Nijmeegse Grote Markt. Er zijn knutselactiviteiten voor kinderen en gedurende de tentoonstelling zullen er allerlei activiteiten worden georganiseerd.
‘Mariken van Nieumeghen’ is een zogenaamd mirakelspel: een middeleeuws toneelstuk waarin een verloren ziel wordt gered door een wonder (mirakel). Mariken is een fictieve persoon, ze bestaat dus niet echt. Het toneelstuk behoort tot ‘s werelds bestsellers. Op de eerste druk uit 1518 volgden vele bewerkingen en vertalingen, zelfs in het Syrisch-Arabisch! Schrijvers en cineasten lieten zich door Marikens drama inspireren, zoals Hugo Claus, die in het theaterspel Masscheroen (1968) de Heilige Drie-eenheid liet optreden als drie naakte mannen, en zo een rel veroorzaakte. Tegenwoordig is ‘Mariken’ niet meer weg te denken uit het imago van Nijmegen, met zijn Marikenloop, Marikenbrood en de Mariken Winterfeesten en uiteraard de opvoeringen tijdens het Gebroeders van Limburgfestival.
Lees verder over Mariken van Nieumeghen.
Afbeeldingen:
Links: Mariken en Moenen. Houtgravure uit de oudste druk die bekend is van de 'Mariken' (ca. 1515 door Willem Vorsterman te Antwerpen). Bewerking: Deel 2 Ontwerpers.
Rechts:
Bordeelscène. Eerst baden tijdens de maaltijd, daarna stoeien in bed. Miniatuur in Valerius Maximus, Faits et dits mémorables, Brugge, ca. 1475. Collectie: Bibliothèque nationale de France , Parijs
Jan van Call (1656-1705), De Grote Markt te Nijmegen. 19de-eeuwse kopie van een tekening uit 1680. Collectie: Museum Het Valkhof Nijmegen
De tentoonstelling kwam tot stand in samenwerking met het Regionaal Archief Nijmegen; teksten en AV-presentaties: Tijdlijn historische projecten; concept en ontwerp: Deel 2 Ontwerpers
Voor persinformatie en afbeeldingen: persvoorlichting@nijmegen.nl en/of Persbericht gemeente Nijmegen
