Mater Dei

Algemene gegevens
Naam :	Mater Dei
Andere naam (namen):	{{#if: | * [[Andere naam::{{{Andere naam1}}}]]|}} {{#if: | * [[Andere naam::{{{Andere naam2}}}]]|}} {{#if: | * [[Andere naam::{{{Andere naam3}}}]]|}} {{#if: | * [[Andere naam::{{{Andere naam4}}}]]|}}
Bestaansperiode:	Beginjaar::1925 - Eindjaar::1968
Rechtsvorm:	Rechtsvorm::
Voorganger(s):	{{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger1}}}]]|}} {{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger2}}}]]|}} {{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger3}}}]]|}} {{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger4}}}]]|}}
Opvolger(s):	{{#if: RK Gymnasium Canisius College en RK Scholengemeenschap Canisius College voor atheneum en havo| * voorganger van::RK Gymnasium Canisius College en RK Scholengemeenschap Canisius College voor atheneum en havo|}} {{#if: | * [[voorganger van::{{{Opvolger2}}}]]|}} {{#if: | * [[voorganger van::{{{Opvolger3}}}]]|}} {{#if: | * [[voorganger van::{{{Opvolger4}}}]]|}}
Hoger orgaan:	{{#if: | Hoger orgaan::|}}
Archief
{{#if: http://studiezaal.nijmegen.nl/ran/_detail.aspx?xmldescid=2126485443%7C Het archief van deze organisatie is in beheer bij het Regionaal Archief Nijmegen. De toegang met de beschrijving van de stukken is bereikbaar via deze link: |}} {{#if: | Vindplaats archief:|}}
{{#if: http://studiezaal.nijmegen.nl/ran/_detail.aspx?xmldescid=2126485443%7C |}}{{#if: http://studiezaal.nijmegen.nl/ran/_detail.aspx?xmldescid=2126485443%7CNaar beschrijving archief|}}{{#if: | |}}

{{#if: In Nederland werd het eerste katholieke gymnasium voor meisjes opgericht in 1915 in Den Haag (RK Lyceum voor meisjes), het tweede in 1919 in Roosendaal (St. Gertrudislyceum). In 1925 opende in Nijmegen het derde katholieke meisjesgymnasium, Mater Dei, zijn deuren.|

Algemene context

In Nederland werd het eerste katholieke gymnasium voor meisjes opgericht in 1915 in Den Haag (RK Lyceum voor meisjes), het tweede in 1919 in Roosendaal (St. Gertrudislyceum). In 1925 opende in Nijmegen het derde katholieke meisjesgymnasium, Mater Dei, zijn deuren. |}}

{{#if: In 1925 stichtten de Ursulinen van de Romeinse Unie in Nijmegen het rooms-katholieke gymnasium voor meisjes Mater Dei. De ursulinen begonnen in 1925 met achttien leerlingen en negen docenten in een herenhuis aan de Batavierenweg, het woonhuis van de zusters. Uitbreiding bleek spoedig noodzakelijk. Niet ver van het Canisius College aan de Berg en Dalseweg lieten de ursulinen een nieuwe school bouwen. Op 20 november 1930 werd het gebouw, een ontwerp van de architecten J. en F. Franssen, ingewijd door de bisschop van Den Bosch. Inmiddels telde de school 75 leerlingen.
In 1934 kwam er naast het gymnasium een hbs-A (hogere burgerschool A) en ging Mater Dei verder als lyceum, een sinds 1909 bestaand schooltype dat gymnasium, hbs en eventueel mms (middelbare meisjesschool) combineerde. In 1947 zette Mater Dei haar hbs-A om in een mms. In 1945 werd aan het lyceum een hbs-B toegevoegd, die tot 1958 bleef bestaan, maar nooit veel leerlingen trok (Jubileumboekje Mater Dei 1925-1950, p. 20, archief Mater Dei, inv.nr. 143; Bloks, p.11-12; Smit en Smulders, p. 15-16).
Vanaf 1930 was een deel van de leerlingen intern. De zogenaamde pensionaires verbleven in het klooster achter de school. Het schooljaar 1951-1952 vormde het dieptepunt met slechts dertig internen. In 1953 werd het internaat dan ook opgeheven.
Het schoolgebouw werd begin 1944 gevorderd door de bezetter. Verspreid over de stad kregen de leerlingen les tot zij in 1945 weer terug konden keren naar de Berg en Dalseweg (Jubileumboekje Mater Dei 1925-1950, p, 23-25, archief Mater Dei, inv.nr. 143).
De Mammoetwet, in 1963 door het parlement aangenomen, maakte een einde aan het gescheiden onderwijs voor jongens en meisjes. Er kwam een onderwijskundige samenwerking op gang tussen Mater Dei en het Canisius College. In 1968 droegen de ursulinen het beheer van Mater Dei over aan de Sint Willebrordusstichting, het schoolbestuur van het Canisius College. Als eerste stap op weg naar een volledige fusie ontstond in dat jaar het RK Gymnasium Canisius College - Mater Dei en de RK Scholengemeenschap Canisius College voor atheneum en havo (Tromp, p. 26).|

Geschiedenis

In 1925 stichtten de Ursulinen van de Romeinse Unie in Nijmegen het rooms-katholieke gymnasium voor meisjes Mater Dei. De ursulinen begonnen in 1925 met achttien leerlingen en negen docenten in een herenhuis aan de Batavierenweg, het woonhuis van de zusters. Uitbreiding bleek spoedig noodzakelijk. Niet ver van het Canisius College aan de Berg en Dalseweg lieten de ursulinen een nieuwe school bouwen. Op 20 november 1930 werd het gebouw, een ontwerp van de architecten J. en F. Franssen, ingewijd door de bisschop van Den Bosch. Inmiddels telde de school 75 leerlingen.
In 1934 kwam er naast het gymnasium een hbs-A (hogere burgerschool A) en ging Mater Dei verder als lyceum, een sinds 1909 bestaand schooltype dat gymnasium, hbs en eventueel mms (middelbare meisjesschool) combineerde. In 1947 zette Mater Dei haar hbs-A om in een mms. In 1945 werd aan het lyceum een hbs-B toegevoegd, die tot 1958 bleef bestaan, maar nooit veel leerlingen trok (Jubileumboekje Mater Dei 1925-1950, p. 20, archief Mater Dei, inv.nr. 143; Bloks, p.11-12; Smit en Smulders, p. 15-16).
Vanaf 1930 was een deel van de leerlingen intern. De zogenaamde pensionaires verbleven in het klooster achter de school. Het schooljaar 1951-1952 vormde het dieptepunt met slechts dertig internen. In 1953 werd het internaat dan ook opgeheven.
Het schoolgebouw werd begin 1944 gevorderd door de bezetter. Verspreid over de stad kregen de leerlingen les tot zij in 1945 weer terug konden keren naar de Berg en Dalseweg (Jubileumboekje Mater Dei 1925-1950, p, 23-25, archief Mater Dei, inv.nr. 143).
De Mammoetwet, in 1963 door het parlement aangenomen, maakte een einde aan het gescheiden onderwijs voor jongens en meisjes. Er kwam een onderwijskundige samenwerking op gang tussen Mater Dei en het Canisius College. In 1968 droegen de ursulinen het beheer van Mater Dei over aan de Sint Willebrordusstichting, het schoolbestuur van het Canisius College. Als eerste stap op weg naar een volledige fusie ontstond in dat jaar het RK Gymnasium Canisius College - Mater Dei en de RK Scholengemeenschap Canisius College voor atheneum en havo (Tromp, p. 26). |Van deze organisatie is nog geen beschrijving beschikbaar.}}

{{#if: De Ursulinen van de Romeinse Unie in Nijmegen wilden meisjes uit welgestelde, katholieke families een gedegen opleiding geven, die hen toegang gaf tot de universiteit, maar minstens zo belangrijk vonden zij de godsdienstige en culturele vorming van de meisjes. Daarnaast was er veel aandacht voor muziek, toneel, kunst en sport.|

Taken en activiteiten

De Ursulinen van de Romeinse Unie in Nijmegen wilden meisjes uit welgestelde, katholieke families een gedegen opleiding geven, die hen toegang gaf tot de universiteit, maar minstens zo belangrijk vonden zij de godsdienstige en culturele vorming van de meisjes. Daarnaast was er veel aandacht voor muziek, toneel, kunst en sport. |}}

{{#if: Het bestuur van de school was in handen van de Vereeniging Gymnasium Mater Dei, die in 1955 omgezet werd in de Stichting Mater Dei. Vanaf de oprichting van de school bestond het docentencorps uit zowel mannen als vrouwen, religieuzen en leken. De eerste rectrix was mère Marie Laurence 1925-1940 (Catharine Roche, 1874-1945), de tweede en laatste was mère Gregoria 1940-1971 (Catharina Francisca Johanna de Kort, 1907-1983). In de jaren zestig maakten religieuzen steeds meer plaats voor lekendocenten. (Bloks, p. 13).|

Organisatie

Het bestuur van de school was in handen van de Vereeniging Gymnasium Mater Dei, die in 1955 omgezet werd in de Stichting Mater Dei. Vanaf de oprichting van de school bestond het docentencorps uit zowel mannen als vrouwen, religieuzen en leken. De eerste rectrix was mère Marie Laurence 1925-1940 (Catharine Roche, 1874-1945), de tweede en laatste was mère Gregoria 1940-1971 (Catharina Francisca Johanna de Kort, 1907-1983). In de jaren zestig maakten religieuzen steeds meer plaats voor lekendocenten. (Bloks, p. 13). |}}

{{#if: {{#if:1925-1930|locatie periode::1925-1930:|}}plaatsnaam::Nijmegen adres::Batavierenweg 59 {{#if:51.844831,5.877537|locatie in googlemaps|}}

{{#if:1930-1968|locatie periode::1930-1968:|}}plaatsnaam::Nijmegen adres::Berg en Dalseweg 207 {{#if:51.837667,5.884929|locatie in googlemaps|}}
|

Locatie

{{#if:1925-1930|locatie periode::1925-1930:|}}plaatsnaam::Nijmegen adres::Batavierenweg 59 {{#if:51.844831,5.877537|locatie in googlemaps|}}

{{#if:1930-1968|locatie periode::1930-1968:|}}plaatsnaam::Nijmegen adres::Berg en Dalseweg 207 {{#if:51.837667,5.884929|locatie in googlemaps|}}
|}} {{#if: |

|}} {{#if: In 1925 stichtten de Ursulinen van de Romeinse Unie in Nijmegen het rooms-katholieke gymnasium voor meisjes Mater Dei. De ursulinen begonnen in 1925 met achttien leerlingen en negen docenten in een herenhuis aan de Batavierenweg, het woonhuis van de zusters. Uitbreiding bleek spoedig noodzakelijk. Niet ver van het Canisius College aan de Berg en Dalseweg lieten de ursulinen een nieuwe school bouwen. Op 20 november 1930 werd het gebouw, een ontwerp van de architecten J. en F. Franssen, ingewijd door de bisschop van Den Bosch. Inmiddels telde de school 75 leerlingen.
In 1934 kwam er naast het gymnasium een hbs-A (hogere burgerschool A) en ging Mater Dei verder als lyceum, een sinds 1909 bestaand schooltype dat gymnasium, hbs en eventueel mms (middelbare meisjesschool) combineerde. In 1947 zette Mater Dei haar hbs-A om in een mms. In 1945 werd aan het lyceum een hbs-B toegevoegd, die tot 1958 bleef bestaan, maar nooit veel leerlingen trok (Jubileumboekje Mater Dei 1925-1950, p. 20, archief Mater Dei, inv.nr. 143; Bloks, p.11-12; Smit en Smulders, p. 15-16).
Vanaf 1930 was een deel van de leerlingen intern. De zogenaamde pensionaires verbleven in het klooster achter de school. Het schooljaar 1951-1952 vormde het dieptepunt met slechts dertig internen. In 1953 werd het internaat dan ook opgeheven.
Het schoolgebouw werd begin 1944 gevorderd door de bezetter. Verspreid over de stad kregen de leerlingen les tot zij in 1945 weer terug konden keren naar de Berg en Dalseweg (Jubileumboekje Mater Dei 1925-1950, p, 23-25, archief Mater Dei, inv.nr. 143).
De Mammoetwet, in 1963 door het parlement aangenomen, maakte een einde aan het gescheiden onderwijs voor jongens en meisjes. Er kwam een onderwijskundige samenwerking op gang tussen Mater Dei en het Canisius College. In 1968 droegen de ursulinen het beheer van Mater Dei over aan de Sint Willebrordusstichting, het schoolbestuur van het Canisius College. Als eerste stap op weg naar een volledige fusie ontstond in dat jaar het RK Gymnasium Canisius College - Mater Dei en de RK Scholengemeenschap Canisius College voor atheneum en havo (Tromp, p. 26).| {{#if: * Archief van Mater Dei, 1925 – 1968;

• Archief van Vereniging Gymnasium Mater Dei en Stichting Mater Dei, 1923-1980;

• Verslag van den toestand der gemeente Nijmegen, 1925 en 1930;

• R.A. Bloks, Normen en Vormen. Onderzoek naar schoolkranten van Mater Dei 1945-1969, Nijmegen, Afdeling Geschiedenis RU Nijmegen 2009. Masterscriptie over De Echo (1945-1948) en De Sirene (1954-1969);

• M. Smit en M. Smulders, Bidden, spelen en studeren. Opleiding en vorming van een katholieke elite (1920-1970), Nijmegen 2010, p. 15-16);

• W. Tromp (red.), Meer dan het geweest is: 100 jaar met Canisius College, Mater Dei, Canisius Mavo, Pius XII Mavo, Poels-Roncalli, De Kronenburg, Michaël Mavo en hun voorgangers, Nijmegen 2000, p. 25-27.|

Bronnen

• Archief van Mater Dei, 1925 – 1968;

• Archief van Vereniging Gymnasium Mater Dei en Stichting Mater Dei, 1923-1980;

• Verslag van den toestand der gemeente Nijmegen, 1925 en 1930;

• R.A. Bloks, Normen en Vormen. Onderzoek naar schoolkranten van Mater Dei 1945-1969, Nijmegen, Afdeling Geschiedenis RU Nijmegen 2009. Masterscriptie over De Echo (1945-1948) en De Sirene (1954-1969);

• M. Smit en M. Smulders, Bidden, spelen en studeren. Opleiding en vorming van een katholieke elite (1920-1970), Nijmegen 2010, p. 15-16);

• W. Tromp (red.), Meer dan het geweest is: 100 jaar met Canisius College, Mater Dei, Canisius Mavo, Pius XII Mavo, Poels-Roncalli, De Kronenburg, Michaël Mavo en hun voorgangers, Nijmegen 2000, p. 25-27.

|}} |}}

{{#if: In 1925 stichtten de Ursulinen van de Romeinse Unie in Nijmegen het rooms-katholieke gymnasium voor meisjes Mater Dei. De ursulinen begonnen in 1925 met achttien leerlingen en negen docenten in een herenhuis aan de Batavierenweg, het woonhuis van de zusters. Uitbreiding bleek spoedig noodzakelijk. Niet ver van het Canisius College aan de Berg en Dalseweg lieten de ursulinen een nieuwe school bouwen. Op 20 november 1930 werd het gebouw, een ontwerp van de architecten J. en F. Franssen, ingewijd door de bisschop van Den Bosch. Inmiddels telde de school 75 leerlingen.
In 1934 kwam er naast het gymnasium een hbs-A (hogere burgerschool A) en ging Mater Dei verder als lyceum, een sinds 1909 bestaand schooltype dat gymnasium, hbs en eventueel mms (middelbare meisjesschool) combineerde. In 1947 zette Mater Dei haar hbs-A om in een mms. In 1945 werd aan het lyceum een hbs-B toegevoegd, die tot 1958 bleef bestaan, maar nooit veel leerlingen trok (Jubileumboekje Mater Dei 1925-1950, p. 20, archief Mater Dei, inv.nr. 143; Bloks, p.11-12; Smit en Smulders, p. 15-16).
Vanaf 1930 was een deel van de leerlingen intern. De zogenaamde pensionaires verbleven in het klooster achter de school. Het schooljaar 1951-1952 vormde het dieptepunt met slechts dertig internen. In 1953 werd het internaat dan ook opgeheven.
Het schoolgebouw werd begin 1944 gevorderd door de bezetter. Verspreid over de stad kregen de leerlingen les tot zij in 1945 weer terug konden keren naar de Berg en Dalseweg (Jubileumboekje Mater Dei 1925-1950, p, 23-25, archief Mater Dei, inv.nr. 143).
De Mammoetwet, in 1963 door het parlement aangenomen, maakte een einde aan het gescheiden onderwijs voor jongens en meisjes. Er kwam een onderwijskundige samenwerking op gang tussen Mater Dei en het Canisius College. In 1968 droegen de ursulinen het beheer van Mater Dei over aan de Sint Willebrordusstichting, het schoolbestuur van het Canisius College. Als eerste stap op weg naar een volledige fusie ontstond in dat jaar het RK Gymnasium Canisius College - Mater Dei en de RK Scholengemeenschap Canisius College voor atheneum en havo (Tromp, p. 26).|

Verantwoording

{{#if: Robert Spanings en Ernest Verhees|Inleiding van de toegang op het archief door Robert Spanings en Ernest Verhees.|}} {{#if:2013|(2013)|}}

|}}

{{#if: 16.2 Algemeen voortgezet onderwijs| |}} {{#if: 16.3 Beroepsonderwijs| |}} {{#if: Canisius College en voorgangers| |}} {{#if: | [[Categorie:]] |}}

{{#if:888| |}}