Opgravingen aan de Waalkade

Vanaf het midden van de eerste eeuw na Christus, de eerste fase van de Romeinse tijd, is er aan de Waalkade bewoning geweest. De houten huizen die er stonden sloten aan bij de nederzetting bovenop het stuwwalplateau, die tegenwoordig gezien wordt als de stad van de Bataven.

Romeinse muur

Aan het eind van de eerste eeuw, na de opstand van de Bataven tegen de Romeinen in 69-70, toen de nederzetting op het plateau was verlaten, kreeg de bebouwing een meer monumentaal karakter.

Voorafgaand aan de bouw van het Holland Casino Nijmegen in de tweede helft van de jaren 1980 werden over een grote lengte de resten van een Romeinse muur gevonden, afkomstig uit de derde en vierde eeuw. De muur was 80 meter lang en op sommige plekken nog enkele meters hoog. De muur vormde de zuidelijke verdediging van een kleine handelsnederzetting aan de Waal. In die tijd lag de bedding van de Waal verder naar het noorden als tegenwoordig. De nederzetting hoorde bij een Romeins legerkamp op het Valkhof, dat daar rond het einde van de derde eeuw werd aangelegd.

De muur was in zogenoemd kistwerk opgetrokken. Daarbij moet men denken aan dikke muren, waarbij de binnen- en buitenzijde in een dunne laag zijn opgemetseld en waarbij de tussenruimte is opgevuld met een betonachtig mengsel dat samengesteld is uit grind en/of puinmateriaal. De resten lijken behoord te hebben tot de onderste delen van een terrasvormige, langs de helling opklimmende bebouwing. Een deel van die muren heeft vanaf het begin dienst gedaan als louter grondkerende muren, maar gedeeltelijk hebben ze ook deel uitgemaakt van gebouwen. De binnenmuren bestonden deels uit zorgvuldig gehakte tufsteenblokjes. De specievoegen waren met grote aandacht afgewerkt. Op sommige plaatsen was de rode kleurstof, waarmee deze voegen waren afgewerkt, nog zichtbaar. Ook waren de gebouwen rijk gedecoreerd met muurschilderingen.

Helaas is slechts een klein stuk van de muur behouden gebleven. De overige resten van de muur liggen nog in de tuin van Museum Kam. Dit drama was de aanleiding om in Nijmegen een stadsarcheoloog aan te stellen.

Overige vondsten

Tijdens de opgravingen in de jaren '80 werden ook een hypocaustum (centralevloerverwarming) uit de Romeinse tijd en een kalkoven uit het begin van de middeleeuwse periode van Nijmegen gevonden. De kalkoven lag aan één van de oudste straten van de stad: de Steenstraat. Onderin het Casino van Nijmegen aan de Waalkade is een stuk van de Romeinse muur en het hypocaustum zichtbaar.

Bronnen

• Regionaal Archief Nijmegen, Wetenschappelijke correspondentie, inv.nr. 589-120 (1987).
• Bureau Archeologie en Monumenten gemeente Nijmegen.

Commentaar

<comments hideForm="false"/> of, lees de overige commentaren ...