Parochie H.H. Victor en gezellen te Wamel

Algemene gegevens
Naam :	Parochie H.H. Victor en gezellen te Wamel
Andere naam (namen):	{{#if: Parochie St. Victor te Wamel| * Andere naam::Parochie St. Victor te Wamel|}} {{#if: Parochie Wamel| * Andere naam::Parochie Wamel|}} {{#if: | * [[Andere naam::{{{Andere naam3}}}]]|}} {{#if: | * [[Andere naam::{{{Andere naam4}}}]]|}}
Bestaansperiode:	Beginjaar::1609 - Eindjaar::1853
Rechtsvorm:	Rechtsvorm::
Voorganger(s):	{{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger1}}}]]|}} {{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger2}}}]]|}} {{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger3}}}]]|}} {{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger4}}}]]|}}
Opvolger(s):	{{#if: | * [[voorganger van::{{{Opvolger1}}}]]|}} {{#if: | * [[voorganger van::{{{Opvolger2}}}]]|}} {{#if: | * [[voorganger van::{{{Opvolger3}}}]]|}} {{#if: | * [[voorganger van::{{{Opvolger4}}}]]|}}
Hoger orgaan:	{{#if: | Hoger orgaan::|}}
Archief
{{#if: http://studiezaal.nijmegen.nl/ran/_detail.aspx?xmldescid=2185079010%7C Het archief van deze organisatie is in beheer bij het Regionaal Archief Nijmegen. De toegang met de beschrijving van de stukken is bereikbaar via deze link: |}} {{#if: | Vindplaats archief:|}}
{{#if: http://studiezaal.nijmegen.nl/ran/_detail.aspx?xmldescid=2185079010%7C |}}{{#if: http://studiezaal.nijmegen.nl/ran/_detail.aspx?xmldescid=2185079010%7CNaar beschrijving archief|}}{{#if: | |}}

{{#if: In 1568 begon de Nederlandse opstand tegen koning Filips II van Spanje. De Staten van Gelderland sloten zich bij de opstand aan, verboden de roomse geloofsuitoefening en voerden de reformatie door. Hierdoor kwam bijna ieder dorp in het gebied tussen Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen zonder pastoor te zitten. Het bisdom Roermond, waartoe dit gebied behoorde, kon hierdoor nauwelijks zijn gezag laten gelden over de katholieken in dit gebied. De katholieke zielzorg kwam er grotendeels in handen van reguliere priesters (jezuïeten, franciscanen, kapucijnen, karmelieten en norbertijnen) die, bij ontstentenis van parochies, staties oprichtten. De zielzorgers in de regio mochten formeel hun werk niet uitoefenen. Doorgaans werd echter, als zij werden betrapt, volstaan met het opleggen van een forse boete. Geweld werd zelden gebruikt en de illegale zielzorgers liepen geen levensgevaar. Na de Franse bezetting van 1672-1674, toen veel kerken tijdelijk weer in katholieke handen vielen, werden de verhoudingen wat soepeler. Nadat in 1730 de Staten van Gelderland een plakkaat tegen reguliere geestelijken had uitgevaardigd, werden de meeste staties overgenomen door seculiere priesters, al wisten sommige reguliere zielzorgers zich als pastoor te handhaven. Na opheffing van het bisdom Roermond in 1801, behoorden het Land van Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen tot het apostolisch vicariaat Grave-Nijmegen, vanaf 1851 tot het apostolisch vicariaat ’s-Hertogenbosch en vanaf 1853, na herstel van de bisschoppelijke hiërarchie, tot het bisdom ’s-Hertogenbosch. De staties werden in 1853 omgezet in parochies, al werden ze voor die tijd al als zodanig aangeduid.|

Algemene context

In 1568 begon de Nederlandse opstand tegen koning Filips II van Spanje. De Staten van Gelderland sloten zich bij de opstand aan, verboden de roomse geloofsuitoefening en voerden de reformatie door. Hierdoor kwam bijna ieder dorp in het gebied tussen Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen zonder pastoor te zitten. Het bisdom Roermond, waartoe dit gebied behoorde, kon hierdoor nauwelijks zijn gezag laten gelden over de katholieken in dit gebied. De katholieke zielzorg kwam er grotendeels in handen van reguliere priesters (jezuïeten, franciscanen, kapucijnen, karmelieten en norbertijnen) die, bij ontstentenis van parochies, staties oprichtten. De zielzorgers in de regio mochten formeel hun werk niet uitoefenen. Doorgaans werd echter, als zij werden betrapt, volstaan met het opleggen van een forse boete. Geweld werd zelden gebruikt en de illegale zielzorgers liepen geen levensgevaar. Na de Franse bezetting van 1672-1674, toen veel kerken tijdelijk weer in katholieke handen vielen, werden de verhoudingen wat soepeler. Nadat in 1730 de Staten van Gelderland een plakkaat tegen reguliere geestelijken had uitgevaardigd, werden de meeste staties overgenomen door seculiere priesters, al wisten sommige reguliere zielzorgers zich als pastoor te handhaven. Na opheffing van het bisdom Roermond in 1801, behoorden het Land van Maas en Waal en het Rijk van Nijmegen tot het apostolisch vicariaat Grave-Nijmegen, vanaf 1851 tot het apostolisch vicariaat ’s-Hertogenbosch en vanaf 1853, na herstel van de bisschoppelijke hiërarchie, tot het bisdom ’s-Hertogenbosch. De staties werden in 1853 omgezet in parochies, al werden ze voor die tijd al als zodanig aangeduid. |}}

{{#if: In 1609 werd de pastoor van Wamel verjaagd en kwam de kerk in protestantse handen. Vanaf ca. 1635 verbleven er geregeld jezuïeten, die in Tiel een huis hadden, in Wamel. Tussen 1672 en 1734 waren norbertijnen van de abdij van Postel, daarna seculiere priesters te Wamel actief als pastoor. De katholieken beschikten in de achttiende eeuw over een schuurkerk, die in 1828 door een nieuwe kerk werd vervangen. In 1853 werd de statie tot parochie verheven. Tot 1796 behoorde Beneden-Leeuwen tot deze statie.|

Geschiedenis

In 1609 werd de pastoor van Wamel verjaagd en kwam de kerk in protestantse handen. Vanaf ca. 1635 verbleven er geregeld jezuïeten, die in Tiel een huis hadden, in Wamel. Tussen 1672 en 1734 waren norbertijnen van de abdij van Postel, daarna seculiere priesters te Wamel actief als pastoor. De katholieken beschikten in de achttiende eeuw over een schuurkerk, die in 1828 door een nieuwe kerk werd vervangen. In 1853 werd de statie tot parochie verheven. Tot 1796 behoorde Beneden-Leeuwen tot deze statie. |Van deze organisatie is nog geen beschrijving beschikbaar.}}

{{#if: De voornaamste taken waren de zielzorg en de toediening van de sacramenten, zoals doop en huwelijk.|

Taken en activiteiten

De voornaamste taken waren de zielzorg en de toediening van de sacramenten, zoals doop en huwelijk. |}}

{{#if: |

Organisatie

|}}

{{#if: |

Locatie

|}} {{#if: |

|}} {{#if: In 1609 werd de pastoor van Wamel verjaagd en kwam de kerk in protestantse handen. Vanaf ca. 1635 verbleven er geregeld jezuïeten, die in Tiel een huis hadden, in Wamel. Tussen 1672 en 1734 waren norbertijnen van de abdij van Postel, daarna seculiere priesters te Wamel actief als pastoor. De katholieken beschikten in de achttiende eeuw over een schuurkerk, die in 1828 door een nieuwe kerk werd vervangen. In 1853 werd de statie tot parochie verheven. Tot 1796 behoorde Beneden-Leeuwen tot deze statie.| {{#if: * Inventaris DTB-boeken en Registers, werkgroep Maas en Waalse Geslachten; Documentatiecentrum Tweestromenland; Wijchen, 1996

• Driessen, H.L.; De Retroacta van den Burgerlijken Stand in Gelderland; Utrecht, 1933

• Heiningen, H. van; De historie van het Land van Maas en Waal; Zaltbommel, 1965

• Jong, O.J. de, A.G. Weiler, L.J. Rogier e.a.; Geschiedenis van de kerk in Nederland; Utrecht, 1962

• Rogier, L.J.; Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nederland in de 16e en 17e eeuw; Amsterdam, 1946

• Schutjes, L.H.C.; Geschiedenis van het Bisdom 's-Hertogenbosch : derde deel; St. Michielgestel, 1872

• Schutjes, L.H.C.; Geschiedenis van het Bisdom 's-Hertogenbosch : vijfde deel; St. Michielgestel, 1876

• Visser, C. en J. van den Burg (red.); Religie in Maas en Waal; Beneden-Leeuwen, z.j.|

Bronnen

• Inventaris DTB-boeken en Registers, werkgroep Maas en Waalse Geslachten; Documentatiecentrum Tweestromenland; Wijchen, 1996

• Driessen, H.L.; De Retroacta van den Burgerlijken Stand in Gelderland; Utrecht, 1933

• Heiningen, H. van; De historie van het Land van Maas en Waal; Zaltbommel, 1965

• Jong, O.J. de, A.G. Weiler, L.J. Rogier e.a.; Geschiedenis van de kerk in Nederland; Utrecht, 1962

• Rogier, L.J.; Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nederland in de 16e en 17e eeuw; Amsterdam, 1946

• Schutjes, L.H.C.; Geschiedenis van het Bisdom 's-Hertogenbosch : derde deel; St. Michielgestel, 1872

• Schutjes, L.H.C.; Geschiedenis van het Bisdom 's-Hertogenbosch : vijfde deel; St. Michielgestel, 1876

• Visser, C. en J. van den Burg (red.); Religie in Maas en Waal; Beneden-Leeuwen, z.j.

|}} |}}

{{#if: In 1609 werd de pastoor van Wamel verjaagd en kwam de kerk in protestantse handen. Vanaf ca. 1635 verbleven er geregeld jezuïeten, die in Tiel een huis hadden, in Wamel. Tussen 1672 en 1734 waren norbertijnen van de abdij van Postel, daarna seculiere priesters te Wamel actief als pastoor. De katholieken beschikten in de achttiende eeuw over een schuurkerk, die in 1828 door een nieuwe kerk werd vervangen. In 1853 werd de statie tot parochie verheven. Tot 1796 behoorde Beneden-Leeuwen tot deze statie.|

Verantwoording

{{#if: Rob Meijer en Andreas Caspers|Inleiding van de toegang op het archief door Rob Meijer en Andreas Caspers.|}} {{#if:2016|(2016)|}}

|}}

{{#if: 18.1 Katholicisme| |}} {{#if: | [[Categorie:]] |}} {{#if: | [[Categorie:]] |}} {{#if: | [[Categorie:]] |}}

{{#if:2601| |}} WamelWamel