Schepenbank Mook

Algemene gegevens
Naam :	Schepenbank Mook
Andere naam (namen):	{{#if: | * [[Andere naam::{{{Andere naam1}}}]]|}} {{#if: | * [[Andere naam::{{{Andere naam2}}}]]|}} {{#if: | * [[Andere naam::{{{Andere naam3}}}]]|}} {{#if: | * [[Andere naam::{{{Andere naam4}}}]]|}}
Bestaansperiode:	Beginjaar::circa 1600 - Eindjaar::1797
Rechtsvorm:	Rechtsvorm::Overheid
Voorganger(s):	{{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger1}}}]]|}} {{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger2}}}]]|}} {{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger3}}}]]|}} {{#if: | * [[opvolger van::{{{Voorganger4}}}]]|}}
Opvolger(s):	{{#if: Gemeente Mook en Middelaar en voorgangers| * voorganger van::Gemeente Mook en Middelaar en voorgangers|}} {{#if: | * [[voorganger van::{{{Opvolger2}}}]]|}} {{#if: | * [[voorganger van::{{{Opvolger3}}}]]|}} {{#if: | * [[voorganger van::{{{Opvolger4}}}]]|}}
Hoger orgaan:	{{#if: | Hoger orgaan::|}}
Archief
{{#if: https://studiezaal.nijmegen.nl/detail.php?id=2291040594%7C Het archief van deze organisatie is in beheer bij het Regionaal Archief Nijmegen. De toegang met de beschrijving van de stukken is bereikbaar via deze link: |}} {{#if: | Vindplaats archief:|}}
{{#if: https://studiezaal.nijmegen.nl/detail.php?id=2291040594%7C |}}{{#if: https://studiezaal.nijmegen.nl/detail.php?id=2291040594%7CNaar beschrijving archief|}}{{#if: | |}}

{{#if: In de elfde en twaalfde eeuw bouwde de adellijke familie Flamensis vanuit Wassenberg een machtsbasis op in het gebied tussen Maas en Rijn waaruit zich de hertogdommen Gelre en Kleef ontwikkelden. Onder heerschappij van het huis Van der Mark ging Kleef in de zestiende eeuw deel uitmaken van een statencomplex dat ook de hertogdommen Gulik en Berg en het land van Ravenstein omvatte. Gelre kwam in 1543 (Verdrag van Venlo) in handen van het huis Habsburg, dat het voegde bij zijn Nederlandse statencomplex. Beide statencomplexen vielen aan het eind van de zestiende en het begin van de zeventiende eeuw uiteen door interne spanningen en externe druk. Kleef kwam in 1614 (Verdrag van Xanten) in handen van de keurvorst van Brandenburg. Gelre werd in 1648 (Vrede van Münster) opgedeeld tussen de Republiek der Verenigde Nederlanden en Spanje (Opper-Gelre). De koning van Pruisen, zoals de keurvorst van Brandenburg zich sinds 1701 noemde, wist in 1713 (Vrede van Utrecht) zijn positie in het gebied te versterken door een groot deel van Opper-Gelre te verwerven. In 1794 viel het leger van de Eerste Franse Republiek het Heilig Roomse Rijk binnen en bezette er het gebied ten westen van de Rijn, waaronder Pruisisch Opper-Gelre en een deel van het hertogdom Kleef. Deze gebieden werden in 1795 (Vrede van Bazel) door Pruisen afgestaan aan Frankrijk dat ze aanvankelijk onderbracht in een marionettenstaat, de Cisrheniaanse Republiek, maar in 1797 formeel annexeerde en in 1798 indeelde bij het departement van de Roer (département de la Roër).|

Algemene context

In de elfde en twaalfde eeuw bouwde de adellijke familie Flamensis vanuit Wassenberg een machtsbasis op in het gebied tussen Maas en Rijn waaruit zich de hertogdommen Gelre en Kleef ontwikkelden. Onder heerschappij van het huis Van der Mark ging Kleef in de zestiende eeuw deel uitmaken van een statencomplex dat ook de hertogdommen Gulik en Berg en het land van Ravenstein omvatte. Gelre kwam in 1543 (Verdrag van Venlo) in handen van het huis Habsburg, dat het voegde bij zijn Nederlandse statencomplex. Beide statencomplexen vielen aan het eind van de zestiende en het begin van de zeventiende eeuw uiteen door interne spanningen en externe druk. Kleef kwam in 1614 (Verdrag van Xanten) in handen van de keurvorst van Brandenburg. Gelre werd in 1648 (Vrede van Münster) opgedeeld tussen de Republiek der Verenigde Nederlanden en Spanje (Opper-Gelre). De koning van Pruisen, zoals de keurvorst van Brandenburg zich sinds 1701 noemde, wist in 1713 (Vrede van Utrecht) zijn positie in het gebied te versterken door een groot deel van Opper-Gelre te verwerven. In 1794 viel het leger van de Eerste Franse Republiek het Heilig Roomse Rijk binnen en bezette er het gebied ten westen van de Rijn, waaronder Pruisisch Opper-Gelre en een deel van het hertogdom Kleef. Deze gebieden werden in 1795 (Vrede van Bazel) door Pruisen afgestaan aan Frankrijk dat ze aanvankelijk onderbracht in een marionettenstaat, de Cisrheniaanse Republiek, maar in 1797 formeel annexeerde en in 1798 indeelde bij het departement van de Roer (département de la Roër). |}}

{{#if: Mook werd in 1227 door het Akense domkapittel en het Akense St.-Adelbertkapittel verkocht aan het graafschap Gelre, maar viel in 1473 toe aan het hertogdom Kleef. Een onderdeel van het bestuur vormde de schepenbank, waarvan het middeleeuwse ontstaan in Mook niet exact is vast te stellen. De schepenbank functioneerde tot het einde van de achttiende eeuw. In 1794 kwam Mook de facto en in 1797 de iure onder Frans bewind, dat alle oude bestuursinstellingen afschafte. Rechtspraak en bestuur werden gescheiden. De schepenbank verviel en Mook werd een gemeente naar Frans recht en model.|

Geschiedenis

Mook werd in 1227 door het Akense domkapittel en het Akense St.-Adelbertkapittel verkocht aan het graafschap Gelre, maar viel in 1473 toe aan het hertogdom Kleef. Een onderdeel van het bestuur vormde de schepenbank, waarvan het middeleeuwse ontstaan in Mook niet exact is vast te stellen. De schepenbank functioneerde tot het einde van de achttiende eeuw. In 1794 kwam Mook de facto en in 1797 de iure onder Frans bewind, dat alle oude bestuursinstellingen afschafte. Rechtspraak en bestuur werden gescheiden. De schepenbank verviel en Mook werd een gemeente naar Frans recht en model. |Van deze organisatie is nog geen beschrijving beschikbaar.}}

{{#if: De enige taak van de schepenbank was oorspronkelijk het handhaven van het recht samen met de schout, die over het algemeen geen lid van de schepenbank was. Dit handhaven vond zijn uitdrukking in de uitoefening van de criminele en civiele justitie, het verlenen van attestaties, het passeren van akten van overdracht en, later nog, het afkondigen van plakkaten en de zorg voor wezen.|

Taken en activiteiten

De enige taak van de schepenbank was oorspronkelijk het handhaven van het recht samen met de schout, die over het algemeen geen lid van de schepenbank was. Dit handhaven vond zijn uitdrukking in de uitoefening van de criminele en civiele justitie, het verlenen van attestaties, het passeren van akten van overdracht en, later nog, het afkondigen van plakkaten en de zorg voor wezen. |}}

{{#if: De schepenbank was een rechterlijke instelling die in de 13e eeuw voor het eerst door middel van akten naar voren trad op het Limburgse platteland. De competentie van de schepenbank was ruimtelijk beperkt. Alleen binnen een bepaald gebied kon zij haar bevoegdheden over personen en goederen uitoefenen. Omgekeerd konden alleen grondbezitters die in het ressort woonden tot schepen benoemd worden door de landsheer. Al deze grondbezitters vormden samen met de niet-grondbezitters een rechtsgemeenschap.|

Organisatie

De schepenbank was een rechterlijke instelling die in de 13e eeuw voor het eerst door middel van akten naar voren trad op het Limburgse platteland. De competentie van de schepenbank was ruimtelijk beperkt. Alleen binnen een bepaald gebied kon zij haar bevoegdheden over personen en goederen uitoefenen. Omgekeerd konden alleen grondbezitters die in het ressort woonden tot schepen benoemd worden door de landsheer. Al deze grondbezitters vormden samen met de niet-grondbezitters een rechtsgemeenschap. |}}

{{#if: {{#if:|locatie periode:::|}}plaatsnaam::circa 1600 - 1797: Mook adres:: {{#if:|locatie in googlemaps|}}
|

Locatie

{{#if:|locatie periode:::|}}plaatsnaam::circa 1600 - 1797: Mook adres:: {{#if:|locatie in googlemaps|}}
|}} {{#if: |

|}} {{#if: Mook werd in 1227 door het Akense domkapittel en het Akense St.-Adelbertkapittel verkocht aan het graafschap Gelre, maar viel in 1473 toe aan het hertogdom Kleef. Een onderdeel van het bestuur vormde de schepenbank, waarvan het middeleeuwse ontstaan in Mook niet exact is vast te stellen. De schepenbank functioneerde tot het einde van de achttiende eeuw. In 1794 kwam Mook de facto en in 1797 de iure onder Frans bewind, dat alle oude bestuursinstellingen afschafte. Rechtspraak en bestuur werden gescheiden. De schepenbank verviel en Mook werd een gemeente naar Frans recht en model.| {{#if: * R.M. Delahaye e.a., De archieven in Limburg, Alphen aan den Rijn, 1986|

Bronnen

• R.M. Delahaye e.a., De archieven in Limburg, Alphen aan den Rijn, 1986

|}} |}}

{{#if: Mook werd in 1227 door het Akense domkapittel en het Akense St.-Adelbertkapittel verkocht aan het graafschap Gelre, maar viel in 1473 toe aan het hertogdom Kleef. Een onderdeel van het bestuur vormde de schepenbank, waarvan het middeleeuwse ontstaan in Mook niet exact is vast te stellen. De schepenbank functioneerde tot het einde van de achttiende eeuw. In 1794 kwam Mook de facto en in 1797 de iure onder Frans bewind, dat alle oude bestuursinstellingen afschafte. Rechtspraak en bestuur werden gescheiden. De schepenbank verviel en Mook werd een gemeente naar Frans recht en model.|

Verantwoording

{{#if: M.K.J. Smeets, D.J. Prins|Inleiding van de toegang op het archief door M.K.J. Smeets, D.J. Prins.|}} {{#if:2018|(2018)|}}

|}}

{{#if: | [[Categorie:]] |}} {{#if: | [[Categorie:]] |}} {{#if: | [[Categorie:]] |}} {{#if: | [[Categorie:]] |}}

{{#if:3102| |}}