Stadsmuur, torens en poorten aan de Waalkade

Let op: deze website is momenteel onder constructie. Helaas zullen hierdoor niet alle pagina's naar behoren functioneren. Onze excuses voor het ongemak!

src=http://studiezaal.nijmegen.nl/HttpHandler//icoon.ico?icoon=14002743%7Curl=http://studiezaal.nijmegen.nl/ran/_detail.aspx?xmldescid=266543"}}

Bron: Regionaal Archief Nijmegen

Detail van een gezicht op Nijmegen (1575)

In de late middeleeuwen werd de gehele Waalkade voorzien van een stadsmuur met daarin maar liefst acht stadspoorten. Van oost naar west waren dat de Veerpoort, de Bezienderspoort, de Kraanpoort, de St. Jacobspoort, de Meipoort, de St. Anthonis-poort, de St. Stevenspoort en de Boddelpoort. Deze poorten waren van ‘s avond laat tot vroeg in de ochtend gesloten en hadden naast hun beveiligende functie vaak ook nog een andere bestemming, zoals opslagplaats of gevangenis. Aan beide uiteinden van de Waalkade stonden grote torens: aan de oostkant de Melaten- of Lappentoren en op de westelijke hoek de St. Hubertus- of Rode Toren. Aan voet van het Valkhof stond de Stratemakerstoren, met daarin een batterij kanonnen, die de Waal en de nabijgelegen delen van de Waalkade bestreken. In de 16de eeuw werd de stadmuur aan de kade vervangen door huizen. Het stadsbestuur stelde daarbij echter wel strenge eisen aan de bebouwing op deze strategisch belangrijke plek: aan de rivierzijde moesten alle vensters in de extra dikke muren zijn voorzien van tralies en deuren waren er strikt verboden. Deze regels werden pas vanaf 1849 versoepeld. In 1874 werd de vesting Nijmegen opgeheven en gingen de meeste torens, stadspoorten en -muren al gauw tegen de vlakte. Aan de Waalkade bleven slechts de Bezienderspoort, de St. Anthonispoort en een deel van de Stratemakerstoren behouden.