Vierdaagse 1929

Geschiedenis Vierdaagse
startpagina	Alles over de geschiedenis van de Vierdaage in het Digitale Huis van de Nijmeegse Geschiedenis Lees verder>>>
Bron: Regionaal Archief Nijmegen
Prijsuitreiking op het Molenveld aan het einde van de 19e vierdaagse.
Algemene gegevens
Vertrekplaats :	Nijmegen
Periode (data) :	-
Afstanden :
Aantal inschrijvingen :
Aantal aanmeldingen :
Aantal starters:	1.143
Uitvallers (dag 1, 2, 3, en 4) :
Uitvallers totaal:	72
Uitgelopen:	1.071
Percentage uitvallers:	6,3
Het weer:	warm droog zonnig

Olanda olé

Uit het 'Verslag van de Handelingen van den Raad der Gemeente Nijmegen' citeren wij uit de vergadering van woensdag 9 januari 1929:

De heer Gautzsch: „De marsen hebben vooral aan betekenis gewonnen door de internationale deelneming, zodat zij verder reiken dan plaatselijk of nederlands belang. Iedere weldenkende zal zich verheugen in dergelijke internationale samenkomsten, die niet anders dan gunstig kunnen zijn voor het wegwerken van onbemindheid, die uit onbekendheid voortvloeit". Het belang van de Vierdaagse voor de gemeente Nijmegen ziet hij blijkbaar al in 1929 in!

De Bond moet zuinig zijn (ook dat is niets nieuws) en regelt dat officieren die vroeger de Vierdaagse zelf aflegden, nu vrijwillig de controle op zich nemen. Ze doen dit zeer serieus en leggen per motor, auto of fiets de afstand op een bepaald traject twee- of driemaal af. Ook staan er officieren bij vaste controleposten 'om een regelmatig en rechtvaardig verloop van de Vierdaagse te garanderen'. In de krant staat te lezen: „Nu de droogte zo aanhoudt en de wegen zo stoffig zijn zouden de automobilisten de honderden deelnemers een bijzondere dienst bewijzen, wanneer zij bij het passeren der groepen slechts met gematigde vaart wilden rijden teneinde zo min mogelijk hinder te veroorzaken door het onnodig opwervelen van wolken stof."

De starttijd op de tweede dag, woensdag 24 juli, is belangrijk vervroegd in verband met de te verwachten hitte. Zo vertrekken de 55-km-lopers al om 5 uur, de 50 km om 5.30 uur, de 40 km om 5.40 uur en de 30 km om 6 uur. Gelukkig is het deze tweede dag niet al te warm, in tegenstelling tot de derde dag. In de krant wordt geklaagd over de opdringerige toeschouwers, die nieuwsgierig en vasthoudend met name de buitenlandse groepen volgen.

De gierpont in Overasselt is buiten gebruik gesteld. Er zal dus een andere manier moeten worden bedacht om de Maas over te steken op de derde marsdag. De heer Van Heezewijk uit Nijmegen blijkt de redder uit de nood: hij stelt geheel belangeloos een stoomboot ter beschikking, terwijl zijn echtgenote en dochters de deelnemers gedurende de overtocht iets te drinken aanbieden. Op de vierde dag is er een aanmerkelijke verbetering in de gebruikelijke route. De mars leidt nu niet meer door de boomloze Ooij, het zgn. Laag, waar de zon fel kan blakeren en de deelnemers dan ook steeds zo vroeg mogelijk in de ochtend passeerden, maar over de Sint-Annastraat, via de Muntweg naar Grave, om dan over Beers, Cuijk, Mookse Veer en Malden weer richting Nijmegen te gaan. Dit parcours voert over meer schaduwrijke wegen en verlicht zo de laatste dag aanzienlijk.

Uitvallers zijn er dit jaar opvallend weinig: 72 van de 1143 deelnemers. Er zijn 27 deelneemsters. Onder hen is mejuffrouw R. van Male uit Rotterdam, die 55 km per dag loopt. De heren J.G. Post, opperwachtmeester der cavalerie, en A.J.J. Geel, van de Amsterdamse Burgerwacht, verwerven het Gouden Kruis. Onder de deelnemers circuleert een intekenlijst om beiden een speciale attentie te kunnen geven ter ere van dit heuglijke feit. Dit jaar dus geen ministeriële felicitaties!

Typische deelnemers zijn de Spanjaarden; aan marsorde of marstucht laten zij zich niet veel gelegen liggen. Zij lopen zoals hun dat goeddunkt. De twee aanwezige detachementen uit Toledo tellen evenwel geen enkele uitvaller. Onder het zingen van vaderlandse liederen marcheren zij elke dag naar de finish. De commandant meldt zijn detachement bij de controleurs en dan rennen ze met z'n allen naar hun enkele honderden meters verderop gelegen kampement, alsof ze niet zojuist een afstand van 40 km met zware bepakking hebben afgelegd. Aan de Mookerheide hebben de Spanjaarden historische herinneringen, en als zij daar passeren, spreekt dr. W.J.H. Leuring, sedert 1920 hoofd van de Geneeskundige Dienst van de Vierdaagse, hen toe. Ze krijgen van hem een afdruk van een litho, voorstellende De Slag op de Mookerheide. Hun laatste marsdag eindigen ze met een luid driewerf hoera op 'Olanda'. In De Gelderlander van zaterdag 27 juli staat: „Wij hebben de stellige overtuiging, dat gedurende het vierdaagse wandelend Genève [toentertijd hoofdkwartier van de Volkerenbond] een solider vredesgeest zal worden gevormd, dan in de ruim tien jaren praten die achter ons liggen."

Foto's, films en archieven

In de beeldbank van het Regionaal Archief Nijmegen zijn uit de collecties van de KNBLO en het ACBN meer dan 8.000 foto's over de vierdaagse opgenomen. Met deze link krijgt u meteen de foto's van de vierdaagse van 1929.

Bij het Regionaal Archief Nijmegen is in de archieven van onder meer de KNBLO verder onderzoek te doen naar de geschiedenis van de Vierdaagse. Zie voor meer informatie: Archieven Vierdaagse .

Verantwoording

De tekst van dit artikel is overgenomen uit het boek De Wereld wandelt uit 1991.