| Geschiedenis Vierdaagse | |
 startpagina |
Alles over de geschiedenis van de Vierdaage in het Digitale Huis van de Nijmeegse Geschiedenis Lees verder>>> |
| |
|---|---|
| Het bloemenwapen aan de voet van de Belvedère met hoog water in de Waal op de eerste dag ('s morgens) van de 64e Vierdaagse. (1980) | |
Vertrekplaats van de Vierdaagse in 1917, 1920, 1922 en 1923 en vaste vertrekplaats vanaf 1925. Er is inmiddels dan ook sprake van de Nijmeegse Vierdaagse.
De Romeinse legioensoldaten met hun dagmarsen van 35 kilometer, die in het jaar 12 voor Chr. de omgeving van Nijmegen binnenstapten, konden niet vermoeden dat twintig eeuwen later een bonte stoet mannen en vrouwen, met een omvang van ruim acht legioenen, jaarlijks door dezelfde omgeving zou trekken. Niet om hun grondgebied te verdedigen of uit te breiden, maar om een sportieve prestatie te leveren. Wat in 1909 begon als een sportmanifestatie voor militairen, is uitgegroeid tot het grootste meerdaagse wandelevenement ter wereld.
In 1925 kwam Nijmegen in het verhaal. De militaire sportmanifestatie, een mix van wandelen, fietsen, paardrijden en roeien op vijftien locaties in Nederland, was geëvolueerd tot een vierdaags wandelevenement met één startplaats: Nijmegen. Dertien jaar daarvoor was de nieuwe Prins Hendrikkazerne van de Koloniale Reserve aan de Dommer van Poldersveldweg voor het eerst gebruikt als onderkomen voor de lopers. De prins, die zijn naam leende aan de kazerne en tevens sinds 1910 beschermheer van de NBvLO was, liet zich een enkele maal zien in de stad. Tal van krantenberichten prezen het onthaal van de lopers en niet in de laatste plaats de in de kazerne geserveerde maaltijden.
De relatie tussen de wandelsportorganisatie NBvLO en de gemeente werd kort na het begin van de Nijmeegse Vierdaagse gelegd. Ruim twintig meter stukken in het Regionaal Archief Nijmegen getuigen daarvan. Uit de annalen blijkt hoezeer er gewoekerd moest worden met de beschikbare gelden. De jaarlijkse standaardsubsidie aan de NBvLO bedroeg f 250, -, waarvan de helft nodig was om de meer dan duizend deelnemers op de eerste marsdag met de veerpont over de Waal te helpen. Een verzoek om f 400, - subsidie uit de gemeentekas toe te kennen aan de organisatie in plaats van f 250, -, gezien het snel stijgende deelnemersaantal, werd in 1930 met een ruime meerderheid verworpen. Stadspromotie en citymarketing kwamen in de crisistijd niet voor in het gemeentelijke woordenboek. Die ruimte kwam er pas in de tweede helft van de jaren veertig onder burgemeester Hustinx. Vanaf dat moment liepen stad en Vierdaagse in de pas: een deel van de lopers werd ondergebracht in openbare gebouwen. Toen die ruimte ook te krap werd, werden ruim 25 jaar geleden 6000 soldaten ondergebracht in Heumensoord.
Meer dan 1 miljoen bezoekers
Sinds de jaren '70 wordt de mars vergezeld van het grootste gratis meerdaagse openluchtevenement van Nederland: de Vierdaagsefeesten, vroeger de Zomerfeesten. Het begon met een paar marktkramen en muziekkorpsen. Nu wordt de binnenstad omgebouwd tot een gigantisch terras met tal van mogelijkheden voor muzikaal of culinairvermaak. De Vierdaagsefeesten staan voor zeven dagen feest op meer dan dertig podia. Er is een groot aanbod van muziek in van klassiek tot dance. Met meer dan driehonderd optredens en op honderdvijftig terrassen worden 1,4 miljoen bezoekers verwelkomd.
Die 1,4 miljoen bezoekers zijn goed voor 28 miljoen extra bestedingen in de stad. Er gaan maanden van voorbereidingen aan die week in juli vooraf, en tijdens de Vierdaagse zijn. Er worden veel besluiten genomen en veel afspraken gemaakt en zo’n vierhonderd vergunningen afgegeven. De gemeente investeert ruim zeven ton euro waarvan vijf ton subsidie. Ruim tachtig ambtenaren zijn in het voortraject en tijdens de vierdaagse paraat om de marsen en de feesten in goede banen te leiden. Het is een elk jaar opnieuw weer een hele tour om de publieksstromen van feestvierders en wandelaars in goede banen te leiden. Dagelijks worden camera’s, helikopters en meer dan honderd politieagenten en toezichthouders ingezet om zorg te dragen voor een veilig evenement. De wandelvierdaagse wordt op vrijdag afgesloten met de glorieuze intocht van de wandelaars op de ‘Via Gladiola’. De vrijdagavond is ook de slotavond van de Vierdaagsefeesten. Dan is het even rust voor de betrokkenen ten stadhuize maar in september wordt de draad weer opgepakt met de evaluatie en de leerpunten voor het volgende jaar.
Deze tekst is een bewerking door de afdeling communicatie van de gemeente van de tekst over Nijmegen uit De wereld wandelt.
