Bodeboekje

De stadsboden, verantwoordelijk voor het briefverkeer, hadden traditioneel een nauwe band met het stadsbestuur en waren voor velen een bron van informatie. Rond 1730 begonnen de boden met het verkopen van de zogenoemde bodeboekjes.

De inhoud van de bodeboekjes veranderde sterk in de loop der eeuwen. In de 18e eeuw was het Nijmeegs Handboekje vooral een lijst met de namen van de hoogste gezagsdragers. Rond 1780 bevatten de handboekjes voor iedere dag voorspellingen van ‘Don Antonio Magino, professor in de mathematices der stad Bononien en Lombardijen’.

In de 19e eeuw begon de Nijmeegse Almanak met een opsomming van de vele kermissen en markten, vertrektijden van beurtschepen en diligences en verscheen de namenlijst in de vorm van een aanhangsel. Opvallend is de belangrijke plaats die de maanstanden innamen. Dat is echter, bij de gebrekkige straatverlichting en het volslagen duistere platteland, ook weer geen wonder.

Het uit 1880 daterende Zakboekje voor Nijmegen, bevatte een kalender, een naamlijst van het provincie- en gemeentebestuur en andere bestuursorganen, opgaven omtrent de posterijen, telegraaf, spoorwegen, stoombooten, diligences, vrachtkarren en marktschuiten. Het Zakboekje, sinds 1906 het Jaarboekje voor Nijmegen, werd door de gemeenteboden in samenwerking met een plaatselijke drukker, samengesteld.

In de oude bodeboekjes treffen we lang vergeten ambtelijke functies aan, zoals hellebaardier, portier van de stadspoort, torenwachter, afslager van vis, ijkmeester, ‘kruijer van de Wagen van Amsterdam en Arnhem’, nachtwakers of klepperlieden en ‘vulders en aansteeckers der Lantaarnen’.

De huidige gemeentegids is de voortzetting van een eeuwenoude traditie. Nog steeds is het doel de burgers zo goed mogelijk de weg te wijzen in hun stad en hun omgeving.

Bronnen

Regionaal Archief Nijmegen, Wetenschappelijke correspondentie, inv.nr. 543-010 (1971).

Commentaar

<comments hideForm="false"/> of, lees de overige commentaren ...