Dagelijks leven in de frontstad
Let op: deze website is momenteel onder constructie. Helaas zullen hierdoor niet alle pagina's naar behoren functioneren. Onze excuses voor het ongemak!
De stad was na Operatie Market Garden wel bevrijd, maar nog niet vrij. Dagelijkse beschietingen, veel doden en gewonden, een leven in en om schuilkelders, gebrek aan eerste levensbehoeften en angsten, spanningen en verdriet in een verwoeste stad.
|
Gevaar
De eerste weken na de bevrijding was het zeer onrustig en gevaarlijk op straat. Engelse en Amerikaanse soldaten en tanks waren overal aanwezig. In tuinen lagen graven van gesneuvelde militairen. Duitse gevangenen werden door de straten geleid en de Binnenlandse Strijdkrachten arresteerden van collaboratie verdachte Nederlanders.
Schaarste
Vanaf 22 september verscheen De Gelderlander weer. Door papierschaarste waren het maar één of enkele vellen. Er was ook een groot gebrek aan levensmiddelen, brandstof, electriciteit en kleding. Door het distributiesysteem kon iedereen toch aan de meest noodzakelijke levensbehoeften komen. Bij gaarkeukens kon men brood en een warme maaltijd kopen. De spaarzame beschikbaarstelling van bijvoorbeeld vlees zorgde voor lange rijen.
Uitgaansstad
Nijmegen werd voor de Engelse en Amerikaanse militairen de uitgaansstad voor film en vooral voor dansen. In eigen clubs (‘Club 21’) konden ze met muziek en dans even bijkomen. Het redelijk onbeschadigd gebleven gebouw van De Vereeniging was hiervoor een geschikte plek maar de militairen vorderden ook cafés of scholen hiervoor in. Het vrije dansen, het drankgebruik en soldaten die al lang van huis en vrouw gescheiden waren, zorgden soms voor grote problemen. Op de dansavonden kwamen jonge meisjes in ongewenste situaties, zo vonden de pastoors en bezorgde ouders.
|
Evacuatie
Er is overwogen om Nijmegen te evacueren, maar voor de gevolgen van een dergelijk ingrijpende onderneming schrok de legerleiding terug. Wel hebben heel wat mensen uit Nijmegen en uit de omgeving van de stad in de frontstadmaanden hun huis moeten verlaten. Een groeiend aantal verloor huis en goed door beschietingen en brandstichting en moest op zoek naar onderdak elders. Anderen werden naar veiliger plaatsen overgebracht, maar konden na verloop van tijd terugkeren als hun huis er nog stond. Tegelijkertijd moest de stad zo’n 3000 evacué’s uit de door de Duitsers onder water gezette Betuwe opvangen. En er moesten duizenden Geallieerden – onder meer voor Operatie Veritable – ingekwartierd worden. Al die mensenstromen en vreemdelingen in een kapotgeschoten stad gaven menigeen een ontheemd gevoel.
Verantwoording
Teksten uit de tentoonstelling 'Dagelijks leven in Frontstad Nijmegen, september 1944-mei 1945' in het Reginaal Archief Nijmegen, naar aanleiding van de herdenking van de bevrijding van Nijmegen in 2009.
Commentaar
<comments hideForm="false"/> of, lees de overige commentaren ...