Brontekst bekijken van Het Franse leger verovert fort Knodsenburg (1672)

[[Bestand: Feltman Knodsenburg.JPG|thumb|right|250px| Fort Knodsenburg op de Feltmankaart.]]

[[Bestand: Prent belegering 1672.JPG|thumb|right|250px| Duitse prent toont de Franse beschieting van de vestingstad Nijmegen in 1672.]]

[[Bestand: Druijnen belegering 1672.JPG|thumb|right|250px| De beschieting van de stad door de Fransen in 1672.]]
Nadat prins Willem III in de nacht van 13 op 14 juni 1672 met zijn leger was uitgeweken naar Utrecht, waren Nijmegen en andere Gelderse steden op zichzelf aangewezen. In de Betuwe sloeg de Franse maarschalk Turenne het beleg voor Arnhem. Wetende dat Willem III was gevlucht stelde hij de stad een ultimatum. Als er vanuit Arnhem geen onmiddellijke overgave volgde, zouden de bewoners het niet overleven. De stad liet weten zich tot het uiterste te zullen verdedigen, maar toen de verdedigers hoorden dat de prins was gevlucht volgde al op 17 juni 1672 de overgave.<ref> A.H. Wertheim-Gijse Weenink, ‘Gelderland van 1672-1678’, in: P.J. Meij e.a., Geschiedenis van Gelderland, deel II (1975). p. 215-216.</ref>
Twee dagen daarvoor was een deel van het Franse leger opgetrokken in de richting van Nijmegen.<ref> Dit is althans het vermoeden. De aanwezige literatuur spreekt elkaar tegen wat betreft de chronologie van de Franse veroveringen en de beschikbare bronnen bieden geen uitsluitsel. Gezien de data van de veroveringen c.q. overgaven (Knodsenburg 16 juni, Arnhem 17 juni) is de afsplitsing van het omvangrijke Franse leger vermoedelijk de juiste verklaring. Feit is in ieder geval dat de Fransen eerst voor Arnhem zijn verschenen en van daaruit zijn doorgemarcheerd naar Lent.</ref> In Lent stuitten de Fransen op fort Knodsenburg, een vierhoekig bastion met een V-hoekige uitbouw. De naam van het fort verwijst naar de Nijmegenaren die al in de 16de eeuw spottenderwijs ‘knotsendragers’ werden genoemd, omdat zij de knots vaak als wapen gebruikten.<ref> G.B. Janssen, ‘Vestingwerken aan de noordelijke Waaloever bij Lent’, in: Nijmeegs Katern 5 (1998), p. 11-12.</ref> Zo werd op 25 september 1566 een aantal protestantse Nijmegenaren door katholieke stadsgenoten met knuppels de stad uitgeslagen. 
Op de avond van 15 juni 1672 kwamen deze ‘knotsendragers’ oog in oog te staan met de Fransen. Fort Knodsenburg was bemand door 330 infanteristen die beschikten over een achttal kanonnen. De strijd duurde niet lang. Al op 16 juni 1672 werd Knodsenburg per verdrag overgedragen aan de Fransen. Hoewel de strijd maar kort geduurd had, waren de verliezen aan Franse zijde hoog. Meer dan duizend Franse soldaten vonden de dood. Aan de zijde van de Republiek vielen slechts zes of zeven doden en vijf of zes gewonden. Het verlies van het fort was een zware slag voor Nijmegen. Vanuit het veroverde Knodsenburg konden de Fransen nu onophoudelijk de Waalstad bestoken. Om Nijmegen tot overgave te dwingen vuurden de Fransen maar liefst 7.233 kanonskogels af op de stad.<ref> P. van der Heijden, ‘1672-1702 Centrum van Europa’, in: De 20 dagen van Nijmegen 8 (2006), p. 184.</ref> Op 2 juli 1672 trok het Franse leger via een schipbrug bij Gendt de Waal over. De stad werd omsingeld en de belegering begon. Een week lang werd Nijmegen verdedigd door een garnizoen van 2.500 man. Toen het Franse leger op 9 juli 1672 oprukte naar de stadspoorten restte de Nijmegenaren alleen nog de overgave. 
=== Voetnoten ===
<references/>

=== Bronnen ===
{{bronverwijzing vrede}}

{{Coördinaten|Coördinaten=51.855503,5.862408}}

[[Categorie: Vrede van Nijmegen]]