Oorkonden
Let op: deze website is momenteel onder constructie. Helaas zullen hierdoor niet alle pagina's naar behoren functioneren. Onze excuses voor het ongemak!
Tot de meer bijzondere en tot de historische verbeelding sprekende documenten die het Regionaal Archief Nijmegen in beheer heeft, behoren de oorkonden ofwel charters. Charters zijn (veelal perkamenten) stukken waarin rechtshandelingen worden vastgelegd en die zijn (of waren) voorzien van een zegel of meerdere zegels. Het RAN heeft meer dan 3000 van dit soort stukken in de collectie.
Charters
Charters vormen een belangrijke bron voor onze kennis van de middeleeuwse en vroegmoderne geschiedenis. Zij vormen als juridische documenten een betrouwbare kennisbron; de in een charter genoemde rechtshandelingen, plaatsen en personen weerspiegelen de toenmalige realiteit. Voorts passeren in charters vrijwel alle aspecten van de maatschappij de revue; op basis van deze stukken kunnen politieke, sociale, economische en kerkelijke ontwikkelingen worden onderzocht en kunnen familiegeschiedenissen of topografische omstandigheden worden gereconstrueerd.
Charters bevinden zich in diverse archieven van het RAN. Een deel van de charters is nader toegankelijk gemaakt en in de veel gevallen gefotografeerd:
- Oud Archief Nijmegen
- Nijmeegse Broederschappen
- Beide Weeshuizen
- Klooster Maria Magdalena
- Sint-Nicolaas Gasthuis
- In de Betouw
- Secretarie gemeente Nijmegen
- Biesman
- Nederlandse Provincie der Jezuïeten
- Studiefonds Beurs Burghardt van den Bergh
- Collectie losse aanwinsten
- Schippersgilde
- Nederlands Hervormde Gemeente Nijmegen
- Bijleveld
- Gemeente Appeltern
Charters in de Digitale Studiezaal
Cartularia
Het RAN beschikt naast charters ook over een aantal cartularia, verdeeld over meerdere archieven. Cartularia zijn registers waarin akten werd afgeschreven. Dit om de originele charters te ontzien en om de raadpleging te vergemakkelijken. Enkele cartularia zijn nader toegankelijk gemaakt: van de akten (waarvan de originele charters niet zijn overgeleverd) zijn regesten gemaakt. Het gaat om de volgende cartularia:
- Cartularia Broederschappen
- Cartularium Burgerweeshuis
- Legerboek St. Stevenskerk
Cartularia in de Digitale Studiezaal
Zegels
Het RAN beheert tevens drie deelcollecties losse zegels vanaf de vroege twaalfde eeuw tot en met de twintigste eeuw. Het gaat om zegels van individuen, zoals vorsten, geestelijken of personen in een administratieve functie, en van instituties, zoals steden of kloosters. Zegels werden gebruikt om de echtheid van oorkonden, brieven of andere (rechts)documenten te waarborgen. Zoals gezegd gaat het om 'losse' zegels. Ze zijn dus niet meer bevestigd aan een document.
Losse zegels in de Digitale Studiezaal