Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant

De Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant (PGNC) is één van de twee grote Nijmeegse kranten uit de negentiende en twintigste eeuw. Zij was in 1837 de opvolger van de eerste krant in Nijmegen, de vanaf 1801 uitgegeven Nijmeegsche Courant, en is met enkele titelwijzigingen blijven bestaan tot 1993. In 1848 kwam er grote concurrentie van het katholieke dagblad De Gelderlander.

Nijmeegsche Courant

De voorloper van de PGNC, de Nijmeegsche Courant, zag het licht in 1801. Zij werd uitgegeven door de drukkerij van J.C. Vieweg en vanaf eind jaren 1830 bij de Stads Boekdrukkerij van C.A. Vieweg. Aanvankelijk verscheen de krant als tweezijdig bedrukt blad, bestaand uit twee kolommen met in de rechtermarge vier dwars geplaatste kolommen. Vanaf 1815 maakte deze indeling plaats voor twee bredere kolommen. Slechts bij uitzondering kende de krant een tweede blad.

PGNC

Vanaf 1 november 1837 verscheen Nijmeegsche Courant onder de nieuwe titel en in een ander formaat. Inmiddels telde zij drie kolommen per pagina en dat aantal zou toenemen naar vijf. De PGNC bood plaats aan het wereld-, landelijk en enig lokaal nieuws, er was ruimte voor de prijzen op de effectenmarkt en de valutamarkt, de graanprijzen te Nijmegen, de waterstanden en advertenties.

De drukkerij van de PGNC bevond zich tot in 1914 aan de Markt B 11 (ter plaatse van de huidige Hema). In juni 1914 verhuisde het kantoor naar een nieuw pand aan de Van Broeckhuysenstraat 46, met de drukkerij aan de achterzijde, aan de Tweede Walstraat. Omstreeks de jaren 1960 verhuisde het kantoor naar Arnhem.

Concurrentie

De PGNC had als protestants-liberale krant in het katholieke Nijmegen een beperkte natuurlijke aanhang. Met de oprichting van de katholieke protestkrant De Batavier in 1843 kreeg zij enig tegenwicht geboden, maar dit weekblad verdween na amper twee jaar van het toneel. Meer concurrentie had de PGNC te vrezen van het in 1848 opgerichte weekblad (later dagblad) De Gelderlander.

Jan Brabers schreef over het belang van de PGNC: "Hoewel in oplage gaandeweg verre de mindere, was en bleef de Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant in zijn lokale berichtgeving en opinievorming de volmaakte protestants-liberale tegenpool van De Gelderlander. Er kon zich in de stad nauwelijks iets voordoen, of de kranten kruisten er de degens over, waarbij de Nijmeegsche Courant (…) in het algemeen een wat formelere, beschaafdere toon aansloeg, soms weer op het pedante af. De berichtgeving ten tijde van de beslissing om de Katholieke Universiteit naar Nijmegen te halen, vormt slechts een van de vele mogelijke voorbeelden van de schier onophoudelijke woordenstrijd tussen de twee persorganen in de zo gespleten stad." <ref> Geschiedenis van de oudste stad van Nederland. Negentiende en twintigste eeuw (Nijmegen, 2005), p.417</ref>

Terwijl De Gelderlander in maart 1942 gedwongen was te stoppen, officieel vanwege papierschaarste, bleef de PGNC verschijnen tijdens de laatste jaren van de bezetting, nog tot kort voor de bevrijding. Vanaf 17 maart 1942 gebeurde dit onder de titel Provinciale Geldersche Courant: Nijmeegsche Courant. Na de Tweede Wereldoorlog verscheen de krant onder de naam Nijmeegsch Dagblad (vanaf 1 mei 1947: Nijmeegs Dagblad). In het voorjaar van 1993 kwam deze voor de laatste keer uit.

Zoeken en inzien

Nijmeegse voorpaginatool

Nijmeegse voorpaginatool

De PGNC van 1814 tot en met 1942 kan via de Digitale Studiezaal van het Regionaal Archief Nijmegen worden doorzocht op trefwoord en/of op datum. Via Delpher van de Koninklijke Bibliotheek kunt u de PGNC van 1943 en 1944 op trefwoord en/of datum doorzoeken. Met de Nijmeegse voorpaginatool kun je van De Gelderlander en de Provinciale Geldersche Nijmeegsche Courant snel de voorpagina zoeken van een willekeurige datum tussen 1814 en 1944.

Voetnoten

<references/>