De Barbarossa-ruïne, ook wel Sint Maartenskapel genoemd, is een overblijfsel van het Valkhof, een paleis dat in 1155 door keizer Frederik Barbarossa is herbouwd. De ruïne is een apsis uit tufsteen en bevat spolia van verschillende bouwstijlen uit de Romeinse en Karolingische tijd. De absis vertoont de romaanse decoratie van het Rijnland met beneden lisenen, verbonden door gekoppelde rondbogen en boven rondboogvensters met geprofileerde dagkanten, gescheiden door kolonetten. Bekronend rondboogfries. Inwendig wordt de triomfboog gedragen door twee Romeinse zuilen met Karolingische kapitelen van marmer. Van de crypt zijn de aanzetten der kruisribgewelven en fragmenten der vrijstaande, dragende zuiltjes bewaard gebleven. Binnen de absis bouwfragmenten uit de Romeinse en Karolingische tijd.
De ruïne werd in 1796 samen met de Sint Nicolaaskapel gespaard toen de rest van de Valkhofburcht werd gesloopt. Nadat in 1799 vernielingen aan beide kapellen werden geconstateerd, besloot de Stadsraad de kelders (crypte) van de Sint Maartenskapel ook nog te slopen.
De Barbarossa-ruïne vormt samen met het Valkhof en de Sint Nicolaaskapel rijksmonument nummer 31192.
Voor meer informatie:
http://www.nijmegen.nl/gns/index/monumenten/on_nivo5.asp?id=171411714
https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monuments/31192
https://cultureelerfgoed.nl/monumenten/31192
