De Valkhofbunker is de enige mitrailleurbunker die nog is overgebleven van het drietal dat de Duitse bezetter in 1943 op de Nijmeegse Valkhofheuvel heeft gebouwd. De bunkers moesten de Waalbrug en omgeving verdedigen tegen de opmars van de geallieerden. De twee andere bunkers zijn in 1947 en in 1984gesloopt. De bunker bevindt zich onder het hoogste uitkijkpunt van het Valkhofpark, met uitzicht op de Waalbrug en de Ooijpolder. Het bouwwerk wordt in diverse documenten ook wel geduid als Bunker A en is een zogeheten dubbele mitrailleursbunker, waarin plaats is voor twee mitrailleurs.
De Duitse SS-eenheid Kampfgruppe Euling verdedigde het Valkhof en omgeving, en bemande ook de Valkhofbunker. Eén van de kanonnen die door die legereenheid werd gebruikt is nu nog zichtbaar bij het Belvedère.
Rond de bunker is hevige strijd gevoerd tijdens Operation Market Garden, de grootste militaire operatie op Nederlands grondgebied tijdens de Tweede Wereldoorlog. Enkele van de zwaarste gevechten hadden plaats bij huize Unitas/Burgerlust, een gebouw dat inmiddels verdwenen is. De geallieerden bevrijdden het Valkhof op 20 september 1944.
In eerste instantie sloegen de Duitsers de aanvallen van de Amerikaanse 82ste airbornedivisie af, die onder leiding van brigadegeneraal Gavin het Valkhof trachtte te veroveren. De Britse Grenadier Guards schoten de 82ste te hulp en begonnen samen aan een grootse aanval. Een deel van de troepen maakte hierbij de oversteek over de Waal en viel de Duitse troepen in de rug aan. Op 20 september 1944 werden het Valkhof en omgeving bevrijd.
Voor meer informatie:
